Efekti i diabetit në sy: Retinopatia Diabetike
Çfarë është Retinopatia Diabetike?
Njerëzit me diabet mund të zhvillojnë një sëmundje të syve të quajtur retinopati diabetike. Kjo është kur nivelet e larta të sheqerit në gjak shkaktojnë dëmtim të enëve të gjakut në retinë. Këto enë gjaku mund të fryhen dhe rrjedhin. Ose mund të mbyllen, duke ndaluar gjakun të kalojë. Ndonjëherë enë abnormale, të reja të gjakut rriten në retinë. Të gjitha këto ndryshime mund të dëmtojnë vizionin tuaj.
Çfarë është retina?
Retina është një ind në pjesën e pasme të syrit që dërgon sinjal në trurin tuaj të ngjashëm me filmin në një aparat fotografik. Retina konverton rrezet e dritës në impulse elektrike që komunikojnë me trurin tuaj. Këto impulse janë ato që ju mundësojnë të shihni.
Retina ka nevojë për një furnizim të vazhdueshëm me gjak, të cilin e merr përmes një rrjeti enësh të vogla gjaku. Me kalimin e kohës, një nivel i vazhdueshëm i lartë i sheqerit në gjak mund të dëmtojë këto enë gjaku në 3 faza kryesore:
• Retinopatia fillestare– në enët e gjakut zhvillohen fryrje të vogla, të cilat mund të rrjedhin pak gjak, por zakonisht nuk ndikojnë në shikimin tuaj
• retinopatia paraproliferative – ndryshime më të rënda dhe më të përhapura prekin enët e gjakut, duke përfshirë gjakderdhje më të konsiderueshme në sy
• retinopatia proliferative – indet e dëmtuar dhe enët e reja të gjakut, të cilat janë të dobëta dhe rrjedhin lehtësisht, zhvillohen në retinë; kjo mund të rezultojë në humbje të shikimit
Cilat janë simptomat e Retinopatisë Diabetike?
Është e pazakontë të kesh simptoma gjatë fazave të hershme të kësaj sëmundjeje, prandaj simptomat e retinopatisë diabetike në shumicën e rasteve nuk shfaqen derisa të ndodhë dëmtimi i madh brenda syrit. Ju mund të parandaloni dëmtimin e padukshëm duke menaxhuar nivelet e sheqerit në gjak dhe duke bërë ekzaminime të rregullta të syve për të monitoruar shëndetin tuaj të syve.
Ndërsa retinopatia diabetike përkeqësohet, do të vini re simptoma të tilla si:
• forma që notojnë në fushën tuaj të shikimit
• të paturit e shikimit të turbullt,
• të kesh vizion që ndonjëherë ndryshon nga i paqartë në i qartë,
• shikimi i zonave të zbrazëta ose të errëta në fushën tuaj të shikimit,
• shikimi i dobët natën dhe
• ngjyrat duken të zbehura
• humbja e shikimit.
Simptomat e retinopatisë diabetike zakonisht prekin të dy sytë.
Shkaqet dhe faktorët e rrezikut të Retinopatisë Diabetike
Nëse niveli i glukozës në gjak (sheqeri në gjak) është shumë i lartë për një kohë të gjatë, ai bllokon enët e vogla të gjakut që mbajnë retinën tuaj të shëndetshme. Syri juaj do të përpiqet të krijojë enë të reja gjaku, por ato nuk do të zhvillohen mirë. Enët e gjakut fillojnë të dobësohen. Ata mund të rrjedhin gjak dhe lëngje në retinë tuaj. Kjo mund të shkaktojë një gjendje tjetër të quajtur edemë makulare. Mund ta bëjë shikimin tuaj të paqartë. Ndërsa gjendja juaj përkeqësohet, më shumë enë gjaku bllokohen. Indet e mbresë krijohen për shkak të enëve të reja të gjakut që syri juaj është rritur. Ky presion shtesë mund të shkaktojë grisjen ose shkëputjen e retinës suaj.
Çdokush me diabet tip 1, tip 2 ose gestacional (diabet gjatë shtatzënisë) mund të zhvillojë retinopati diabetike. Sa më gjatë të keni diabet, aq më shumë ka gjasa që ta zhvilloni atë.
Ju jeni në një rrezik më të madh nëse:
• kanë diabet për një kohë të gjatë
• keni një nivel të vazhdueshëm të sheqerit në gjak (glukozë në gjak).
• kanë tension të lartë të gjakut
• kanë kolesterol të lartë
• jeni shtatzënë
• jeni me prejardhje aziatike ose afro-karaibe
Si diagnostikohet Retinopatia Diabetike?
Mjeku juaj mund të diagnostikojë retinopatinë diabetike duke përdorur një ekzaminim të zgjeruar të syve. Kjo përfshin përdorimin e pikave të syrit që i bëjnë bebëzat e syrit të hapen gjerësisht, duke i lejuar mjekut tuaj të shikojë mirë pjesën e brendshme të syrit tuaj.
Mjeku juaj do të kontrollojë për:
• enët e gjakut jonormale
• ënjtje
• plagë
• dëmtimi i nervit optik
Për një vështrim të detajuar të syrit tuaj, mjeku juaj mund të përdorë një nga testet e mëposhtme:
• Angiografia me fluoresceinë
• Tomografia e koherencës optike (OCT)
Njerëzit me diabet të tipit 1 ose tip 2 duhet të vizitojnë një mjek okular rregullisht, një herë në 1 deri në 2 vjet. Nëse zbulohen shenja të retinopatisë diabetike, mjeku juaj ka të ngjarë të rekomandojë ekzaminime më të shpeshta.
Si trajtohet Retinopatia Diabetike?
Trajtimi për retinopatinë diabetike do të varet nga sa i madh është dëmtimi në sy, simptomat tuaja, mosha dhe shëndeti i përgjithshëm.
Njerëzit me retinopati të avancuar kanë një shans të mirë për të mbajtur shikimin e tyre nëse trajtohen përpara se retina të dëmtohet rëndë. Trajtimi i retinopatisë diabetike mund të përfshijë një ose një kombinim të këtyre:
• Kirurgji me laser. Kjo përdoret shpesh për trajtimin e retinopatisë proliferative dhe ndonjëherë edemës makulare. Ai përfshin tkurrjen e enëve jonormale të gjakut ose mbylljen e atyre që rrjedhin.
• Vitrektomia. Vitrektomia është një procedurë që përfshin heqjen e substancës së ngjashme me xhel (qelqor) që mbush qendrën e syrit. Trupi qelqor zëvendësohet me një solucion salin.
• Injeksione. Disa ilaçe mund të injektohen në sy për të ngadalësuar rritjen e enëve jonormale të retinës dhe për të trajtuar edemën makulare.
Por këto trajtime nuk janë kura. Problemet e syve mund të kthehen. Kjo është arsyeja pse mbrojtja juaj më e mirë kundër humbjes së rëndë të shikimit është të merrni kontrollin e diabetit tuaj dhe të bëni ekzaminime të rregullta të syve. Është gjithashtu e rëndësishme të mbani presionin e gjakut dhe kolesterolin në një nivel të shëndetshëm.
A mund të parandalohet Retinopatia Diabetike?
Ju nuk mund ta parandaloni gjithmonë retinopatinë diabetike. Megjithatë, ekzaminimet e rregullta të syve, kontrolli i mirë i sheqerit në gjak dhe presionit të gjakut dhe ndërhyrja e hershme për problemet e shikimit mund të ndihmojnë në parandalimin e humbjes së rëndë të shikimit.
Mënyra të tjera për të parandaluar ose menaxhuar gjendjen përfshijnë si në vijim:
• Përpiquni të lini duhanin, nëse pini duhan
• Bëni ushtrime të rregullta dhe të moderuara disa herë në javë
Çfarë problemesh të tjera mund të shkaktojë Retinopatia Diabetike?
Retinopatia diabetike mund të çojë në probleme të tjera serioze të syrit:
• Edemë makulare diabetike (DME). Me kalimin e kohës, rreth 1 në 15 njerëz me diabet do të zhvillojnë DME. DME ndodh kur enët e gjakut në retinë rrjedhin lëng në makulë (një pjesë e retinës e nevojshme për shikim të mprehtë dhe qendror). Kjo shkakton shikim të paqartë.
• Glaukoma neovaskulare. Retinopatia diabetike mund të shkaktojë që enët jonormale të gjakut të rriten nga retina dhe të bllokojnë rrjedhjen e lëngjeve nga syri. Kjo shkakton një lloj glaukome (një grup sëmundjesh të syrit që mund të shkaktojnë humbje të shikimit dhe verbëri).
• Shkëputja e retinës. Retinopatia diabetike mund të shkaktojë formimin e plagëve në pjesën e pasme të syrit tuaj. Kur plagët largojnë retinën tuaj nga pjesa e pasme e syrit, quhet shkëputje tërheqëse e retinës.
• Hemorragji qelqore. Enët e reja të gjakut mund të rrjedhin në substancën e pastër dhe pelte që mbush qendrën e syrit tuaj. Nëse sasia e gjakderdhjes është e vogël, mund të shihni vetëm disa pika të errëta. Në raste më të rënda, shikimi juaj mund të bllokohet plotësisht nëse i gjithë trupi qelqor i syrit është mbushur me gjak. Në shumicën e rasteve gjaku largohet nga syri vetvetiu brenda disa javëve/muajve, kështu që hemorragjia qelqore nuk shkakton verbëri permanente. Pasi që gjaku pastrohet nga syri, shikimi juaj ka mundësi të kthehet në qartësinë e mëparshme nëse retina juaj nuk është dëmtuar.
• Verbëri. Retinopatia diabetike, edema makulare, glaukoma ose një kombinim i këtyre gjendjeve mund të çojnë në humbje të plotë të shikimit, veçanërisht nëse kushtet menaxhohen keq.
Për më shumë informata në lidhje me kontrollet, ekzaminimet, trajtimin, shpenzimet dhe çdo gjë tjetër rreth shërbimeve tona në kuadër të partnerëve tanë, ju lutëm na kontaktoni përmes linjave tona të kontaktit si më poshtë ose plotësojeni formularin e dhënë në webfaqe dhe ne do ju kontaktojmë shumë shpejtë:
e-mail: info@njemjek.com
Turqi: +90 541 557 37 36; Kosovë: +383 48 333 752
“Besimi i juaj është përgjegjësi për ne.”
