Endometrioza: Shkaqet, Simptomat, Diagnoza dhe Trajtimi

Çfarë është endometrioza?

Endometrioza është kur indet e trupit si shtresa e mitrës, e quajtur endometrium, rritet në pjesë të tjera të trupit. Zakonisht rritet në legen (pelvik), por mund të ndodhë pothuajse në çdo pjesë të trupit.

Endometrioza prek deri në 10% të grave midis moshës 15 dhe 44 vjeç. Në shumicën e rasteve shfaqet në ose rreth organeve riprodhuese në legen ose bark, duke përfshirë:

• Tubat fallopiane

• Ligamentet rreth mitrës (ligamentet uterosakrale)

• Shtresat e zgavrës së pelvikut

• Vezoret

• Sipërfaqja e jashtme e mitrës

• Hapësira ndërmjet mitrës dhe rektumit ose fshikëzës

Më rrallë, ajo gjithashtu mund të rritet në dhe rreth:

• Fshikëzës urinare

• Qafës së mitrës

• Zorrëve

• Rektumit

• Abdomenit (barku)

• Vaginës ose vulvës

Indet endometriale që rriten në këto zona nuk largohet gjatë një cikli menstrual siç ndodh indi i shëndetshëm endometrial brenda mitrës. Grumbullimi i indeve jonormale jashtë mitrës mund të çojë në inflamacion, plagë dhe kiste të dhimbshme. Gjithashtu, mund të rezultojë në grumbullimin e indeve fibroze midis organeve riprodhuese që i bën ato të formojnë adhezione apo të "ngjiten" së bashku.

Llojet e Endometriozës

Endometrioza gjithashtu grupohet sipas zonës së legenit ose abdomenit ku prek. Ekzistojnë katër lloje kryesore:

• Endometrioza peritoneale sipërfaqësore. Peritoneumi është një membranë e hollë që mbështjellë barkun dhe legenin tuaj. Ai gjithashtu mbulon shumicën e organeve në këto zgavra. Në këtë lloj, indi endometrial ngjitet në peritoneum. Kjo është forma më e lehtë e endometriozës.

• Endometriomat. Këto janë kiste të errëta, të mbushura me lëngje. Ato ndryshojnë në madhësi dhe mund të shfaqen në pjesë të ndryshme të legenit ose barkut, por ato janë më të zakonshme në vezore.

• Endometrioza me infiltrim të thellë (DIE). Në këtë lloj, indi endometrial ka pushtuar organet brenda ose jashtë zgavrës suaj të legenit. Kjo mund të përfshijë vezoret, rektumin, fshikëzën dhe zorrët. Është e rrallë, por ndonjëherë shumë inde mbresë mund të lidhin organet në mënyrë që ato të mbërthehen në vend. Kjo gjendje quhet legen i ngrirë. Por kjo ndodh vetëm te 1%-5% e njerëzve me endometriozë.

• Endometrioza e murit të abdomenit. Në disa raste, indi endometrial mund të rritet në murin e barkut. Qelizat mund të ngjiten në një prerje kirurgjikale, si ajo nga një seksion cezarian.

Cilat janë simptomat e endometriozës?

Simptomat e endometriozës dallojnë nga personi në person, kështu që disa femra përjetojnë simptoma të lehta, por të tjerat mund të kenë simptoma të moderuara deri në të rënda. Se sa shumë ka progresuar endometrioza, nuk mund të kuptohet nga ashpërsia e dhimbjes suaj. Ju mund të keni një formë të lehtë të sëmundjes, por të përjetoni dhimbje agonike. Është gjithashtu e mundur që të keni një formë të rëndë dhe të keni shumë pak shqetësim. Është e rëndësishme të theksohet se mund të mos përjetoni asnjë simptomë.

Dhimbja e endometriozës zakonisht shfaqet si:

• dhimbje barku (barku) ose legeni para dhe gjatë menstruacioneve, gjatë ose pas seksit ose kur shkoni në tualet

• dhimbje në kofshë ose këmbë, të cilat mund të përkeqësohen me kalimin e kohës

• perioda të rënda ose gjakderdhje të parregullt, ndonjëherë me mpiksje, ose gjakderdhje për më gjatë se normalja ose para se të vijnë menstruacionet

• gjakderdhje nga fshikëza ose zorrët, ose ndryshime në urinim ose lëvizje të zorrëve, të tilla si nevoja për të urinuar më shpesh

• ndjenja e fryrjes, me ose pa dhimbje

• lodhje, veçanërisht gjatë periudhës së menstruacioneve

• pamundësia për të mbetur shtatzënë (infertilitet)

Çfarë e shkakton endometriozën?

Shkaku i endometriozës është i panjohur. Mund të prekë këdo që ka menstruacione. Disa faktorë mund të rrisin ose ulin rrezikun për ta marrë atë.

Rreziku për të zhvilluar endometriozen është më i lartë nëse:

• Ju keni një nënë, motër ose vajzë me endometriozë

• Menstruacionet e juaja filluan para moshës 11 vjeç

• Ciklet tuaja mujore janë të shkurtra (më pak se 27 ditë)

• Ciklet tuaja menstruale janë të rënda dhe zgjasin më shumë se 7 ditë

Ju keni një rrezik më të ulët nëse:

• Ju keni qenë shtatzënë më parë

• Menstruacionet tuaja filluan vonë në adoleshencë

• Ju i ushqeni me gji foshnjave tuaja

Komplikimet e Endometriozës

Dhimbja e rëndë e endometriozës mund të ndikojë në cilësinë e jetës tuaj. Disa njerëz luftojnë me ankthin ose depresionin.

Komplikime të tjera të endometriozës përfshijnë:

• infertiliteti, i cili mund të ndikojë deri në 50% të atyre me këtë gjendje

• një rrezik më i lartë i kancerit ovarian ose adenokarcinoma e lidhur me endometriozën

• cistet ovariane

• inflamacion

• Zhvillimi i indit fibroz dhe plagë në inde

• komplikime të zorrëve dhe fshikëzës

Cilat probleme të tjera shëndetësore lidhen me endometriozën?

Hulumtimet tregojnë një lidhje midis endometriozës dhe problemeve të tjera shëndetësore tek gratë dhe familjet e tyre. Disa nga këto përfshijnë:

• Alergjitë, astma dhe ndjeshmëritë kimike

• Sëmundjet autoimune, në të cilat sistemi i trupit që lufton sëmundjet sulmon veten në vend të tyre. Këto mund të përfshijnë sklerozën e shumëfishtë, lupusin dhe disa lloje të hipotiroidizmit

• Sindroma e lodhjes kronike dhe fibromialgjia

• Disa lloje të kancerit, si kanceri i vezoreve dhe i gjirit

Si diagnostikohet endometrioza?

Simptomat e endometriozës mund të jenë të ngjashme me simptomat e problemeve të tjera shëndetësore, të tilla si cistat ovariane dhe sëmundjet inflamatore të pelvikut. Kjo sëmundje gjithashtu ndan simptoma të ngjashme me sindromën e zorrës së irrituar (IBS), e cila mund të prolongoj diagnozën.

Thelbi i trajtimit të dhimbjes suaj është marrja e një diagnoze të saktë. Është e rëndësishme të theksohet se procesi i diagnostikimit mund të ndryshojë. Në disa situata, mund të duhen 4 deri në 11 vjet nga fillimi i simptomave deri në diagnozën, sipas hulumtimit të publikuar në 2019.

Për ta konfirmuar atë, ata mund të bëjnë teste duke përfshirë:

• Ekzaminimi i legenit

• Testet imazherike

• Laparoskopia

• Biopsia

Cili është trajtimi për endometriozën?

Nuk ka kurë për endometriozën, por ka trajtime për simptomat.

Trajtimet për dhimbjet e endometriozës përfshijnë:

• Lehtësues dhimbjesh

• Terapia hormonale

• Trajtimet kirurgjikale për dhimbje të forta

Trajtimet për infertilitetin e shkaktuar nga endometrioza përfshijnë:

• Laparoskopi për heqjen e njollave të endometriozës

• Në fertilizimi in vitro (IVF)

A mund të parandalohet endometrioza?

Endometrioza nuk është një çrregullim që mund ta parandaloni domosdoshmërisht. Ka disa faktorë që mund të zvogëlojnë rrezikun e zhvillimit të endometriozës, por në disa raste, ju mund të keni ende endometriozë.

A mund të mbetem shtatzënë nëse kam endometriozë?

Po. Shumë gra me endometriozë mbeten shtatzënë, mirepo mund ta keni më të vështirë të mbeteni shtatzënë. Studiuesit mendojnë se endometrioza mund të prekë deri në një në çdo dy gra me infertilitet.

A largohet endometrioza pas menopauzës?

Për disa gra, simptomat e dhimbshme të endometriozës përmirësohen pas menopauzës. Ndërsa trupi ndalon së prodhuari hormonin estrogjen, rritjet endometriale tkurren ngadalë. Megjithatë, disa gra që marrin terapi hormonale në menopauzë mund të kenë ende simptoma të endometriozës.

Për më shumë informata në lidhje me kontrollet, ekzaminimet, trajtimin, shpenzimet dhe çdo gjë tjetër rreth shërbimeve tona në kuadër të partnerëve tanë, ju lutëm na kontaktoni përmes linjave tona të kontaktit si më poshtë ose plotësojeni formularin e dhënë në webfaqe dhe ne do ju kontaktojmë shumë shpejtë:

e-mail: info@njemjek.com

Turqi: +90 541 557 37 36; Kosovë: +383 48 333 752